. بیشترین مغازه ای که در کابل دیده می شد، نانوایی و قصابی بود. گوشت ارزان بود ولی کشتارگاه بهداشتی نداشتند. شاید هر 50 تا 100 متری یک مغازه نانوایی که عمدتاً نانهای مشهدی می پختند وجود داشت. نکته جالب اینکه در این شرایط نابسامان، ماشین های خارجی و عمدتاً تویوتاهای ژاپنی به خصوص لندکروز شاسی بلند و 6 سیلندر و ونهای حمل مسافر فراوان به چشم می خورد. آن هم با مصرف بنزین گران لیتری 800 تومان و البته در این میان امکانات مدرن دیگری چون ماهواره ، تلویزیون کابلی ، موبایل ، شبکه فیبرنوری نیر بروز و ظهور جدی داشتند . افغانستان 9 شبکه تلویزیونی دارد که فقط یکی دولتی است و بقیه خصوصی . چیزی که در کشور ما برای ایجاد یک شبکه اش راهکار قانونی نیافتند
به نام خدا
برداشت هایی از سفر افغانستان
پیرو سفر وزیر انکشاف دهات (یا به قول خودمان توسعه روستایی) افغانستان به ایران و ملاقاتی که با او داشتیم، از ما برای سفر به افغانستان و شرکت در اولین کنفرانس ملی شوراهای روستایی که در تاریخ 19 تا 24 آبان ماه 86 در کابل برگزار می گردید، دعوت کرد و همراه دکتر نوتاش، یکی از دوستان با تجربه و باسابقه این سفر انجام شد. نکات جالب را در متن و حاشیه سفر دیدم که احساس کردم بیان آنها مفید و جالب است.
گزارشی از کنفرانس ملی شوراهای روستایی افغانستان:
1-سخنرانی کرزای، رئیس جمهور افغانستان: رابطه او با شوراها و شوراها با ایشان بسیار جالب ، خودمانی و مردمی مورد توجه بود . از جمله این که او خیلی ساده، بی آلایش و صادقانه و راحت حرف می زد. از برخوردهای تخریبی و تروریستی و ناامنی های ناشی از رفتار گروه های مقابل به ویژه طالبان که مانع توسعه و پیشرفت افغانستان می شد صحبت کرد. از نقش شوراها در سازندگی افغانستان از کارهایی که شده و باید بشود. از توکل به خدا و امید به آینده روشن برای افغانستان صحبت و بر ضرورت خرید تولیدات داخلی تأکید کرد. از جمله نمونه خودکار و کلید و پریزهای تولید هرات و کابل را به حضار نشان داد و گفت: مبادا شما از غیر از اینها خرید کنید و مثل یک ویزیتور و بازاریاب از مزایای تولیدات افغانی صحبت می کرد.
نکته جالب توجه این بود که شوراهای حاضر در جلسه در بخشهای حساس صحبت کرزای بلند می شدند و با خواندن شعر یا متنی مطلب یا گلایه و انتقاد خود را خیلی صریح و شفاف و بدون دغدغه مطرح می کردند و هیچکس هم مانع این کار نمی شد. شاید این کار ده باری رخ داد ولی کرزای همه را گوش داد و تشکر کرد . دو سه مورد هم انتقادات تندی به عوامل دولت و رده بعد از رئیس جمهور بود و از جمله عضو یکی از شوراها گفت: شما حرفهای خوبی می زنید، دستور هم می دهید، ولی رده بعد از شما فاسدند و بعضی هم توجه نمی کنند.
وی پس از سخنرانی نیز یک دور کامل در سالن زد و با همه شوراها اعم از مردان و زنان سلام و علیک و احوالپرسی کرد . در هر حال رابطه ای خیلی نزدیک و مردمی بین رئیس جمهور و مردم مشاهده می شد.
2- سخنرانی اینجانب: در زمینه معرفی توسعه روستایی و تجارب جمهوری اسلامی در زمینه نقش و مسئولیت های شوراها، شیوه عمل و فعالیت آنان و همچنین اولویت ها و موانع توسعه روستایی بود و در قالب یک power point از قبل تهیه شده ارائه شد . سعی کردم مطالب را خیلی ساده و روان و نسبتاً شمرده مطرح کنم تا مورد استفاده لازم قرار گیرد، خوشبختانه خیلی هم خوب گوش می دادند و سالن کاملاً ساکت بود . به ویژه که این سخنرانی تنها برنامه ای بود که بعد از صحبت رئیس جمهور در جمع عمومی کنفرانس ارائه و بعد از آن گروه های کاری شروع شد . نکته جالب اینکه بعد از سخنرانی چندین نفر مراجعه و درخواست یکی کپی یا CD از متن صحبت داشتند . دو سه نفر نیز فلش های خود را به لپ تاب وصل کردند و همانجا کپی گرفتند.
3- کیفیت شوراها: بعدازظهر در جلسه 6 ، 7 مورد از گروه های کاری بیست گانه ای که تشکیل شده بود شرکت کردم. شوراها خیلی سرحال، باانگیزه و با آمادگی در بحث ها شرکت می کردند و اظهار نظر می کردند. هرچند این شوراها از افراد فعال تر انتخاب شده بودند اما اصلاً انتظار نداشتم روستائیان افغان این قدر با علاقه مندی، جدیت و اطلاع به بحث و گفتگو بپردازند. نکته جالب تر اینکه حدود 15 تا 20 % اعضاء از زنان بودند .
4- حضور گسترده و مؤثر کارشناسان اروپائی امریکایی به عنوان کشورهای کمک کننده و نمایندگی های سازمانهای بین المللی از جمله UNDP بانک جهانی – بانک توسعه اسلامی UNIDO – ایکاردا- جائیکا – تشکل هایی مثل بنیاد آغاخان و تشکلهای مرتبط با امور زنان کاملاً مشهود بود. مدیریت همین کنفرانس هم به عهده یک خانم آمریکایی بود. لذا مدل مدیریت و سازماندهی کار خیلی مدرن و کاملاً متفاوت با شرایط کشورهای جهان سومی بود. کیفیت تشکیل کارگروه ها ، استفاده از NGO ها و جوانان در اداره کنفرانس و گروه های کاری – فعال بودن شبکه اینترنت و استفاده از خدمات ماشینی نشانگر این مطلب بود. نکته قابل توجه عدم حضور و بهره برداری شایسته ایرانی ها از این موقعیت بود، آن هم با برخورداری از شرایط و مزیت های برتر جغرافیایی فرهنگ، زبان و ... متقابلاً این نگرانی وجود دارد که این حضور گسترده خارجی ها وابستگی زیادی در سیاست های توسعه برای افغانستان ایجاد نماید.
سید حمیدکلانتری 25 آبان ماه 1386 -کابل